Şiir Nasıl Yazılır;

ŞİİR NASIL YAZILIR

Şiir yazmak bir kabiliyet işidir. Kabiliyet varsa, ölçüler de biliniyorsa mesele kalmaz.

Bugün serbest ve hece vezni ile şiir yazılıyor.

İsminden anlaşılacağı gibi serbest şiirdehiç bir kural yoktur desekte serbest şiirinde türleri ve kuralları vardır. Bu kuralları uygulayanların olmaması kural olmadığı anlamını taşımaz. En basiti serbest şiirde dizelerde hece sayısının 20 heceyi geçmemesi gerekir.

Hece vezninin ise, çeşitli ölçüleri vardır. Günümüzde daha çok

7, 8, 11 ve 14 lük hece vezniyle şiir yazılmaktadır.
Buradaki rakamlar hece [sesli harf] sayısını göstermektedir. Ayrıca her veznin kalıpları da vardır. Her birisine birer örnek verelim:

HECE VEZNİ KALIPLARI..na örnek;

7 likler, 3+4, 4+3 veya sadece 7 likkalıplarla yazılır.

3+4 lüğe örnek:
Ağlarsa / Anam ağlar,
Gayrisi / yalan ağlar.

4+3 lüğe örnek:
Et tırnaktan / ayrılmaz,
Ana gibi / yâr olmaz.

7 liğe örnek:
İşitin ey gafiller,
Aşk bir güneşe benzer,
Aşkı olmayan gönül
Sanki bir taşa benzer.

8 lik hece vezni ise, 4+4 lük,  3+5 lik  veya  5+3 lük kalıplarla yazılmaktadır.

4+4 lüğe örnek:
Seni seven / âşıkların
Gözü gayra / bakmaz imiş,
Seni maksut / edinenler
Dünya ahret / anmaz imiş.

3+5 liğe örnek:
En büyük / devletimizdir.
Gücümüz / kuvvetimizdir.
Methetmek / mümkün değildir.
Sebeb-i / nimetimizdir.

5+3 lüğe örnek:
Hakkı tavsiye / edenler,
Hizmet gayreti / güdenler,
Onun yolundan / gidenler,
Necat bulmuştur / elbette

11 lik hece vezni, 6+5 veya 4+4+3 lükkalıplarla yazılmaktadır.

6+5 liğe örnek:
Doğru din kitabı / okuyan insan,
Hakikati anlar / olur Müslüman

4+4+3 lüğe örnek:
Besmeleyle / başlayalım / kitaba.
Nimetleri / sığmaz ölçü/ hesaba.

14 lük hece vezni ise, yalnız 7+7 likkalıplarla yazılmaktadır.

Örnekler:
Sizden ayrı kalınca / uyduk hep nefsimize,
Yanlış yollara düştük / bilmem ne oldu bize.

Allah için sabreden / Sırat’ta atlı olur.
Sabır acı ise de / meyvesi tatlı olur.

Zararın neresinden / dönülse kârdır elbet.
Henüz nefes alırken / hadi hemen tevbe et!

ALintidir…

ŞİİRDE ŞEKİL ÖZELLİKLERİ

1) MISRA ( veya DİZE): Şiirin her bir SATIR ına denir

2)BEYİT( veya İKİLİK) : Anlamca birbirine bağlı ve 2 mısradan oluşan şiir birimidir. Özellikle Divan Edebiyatında şiirler beyitler halinde (ikişer mısralarla) yazılmıştır.

3)DÖRTLÜK (veya KITA) :4 MISRAdan olşur. Özellikle Halk Edebiyatında şiirler, Dörtlükler halinde (4erlik mısralarla) yazılmıştır.

4)ÖLÇÜ (veya VEZİN) : ARUZ , HECE ve  SERBEST   olarak  3 çeşittir.

a) SERBEST ÖLÇÜ: Şiirde  Ölçü ve KAFİYE(=Uyak) yoktur, kelimeler arasında SES İLİŞKİLERİ vardır. 1930 Dan sonra yazılan yeni şiirlerde kullanılmıştır.

b)ARUZ ÖLÇÜSÜ :Divan edebiyatı şiirlerinde kullanılır, her mısranın SES bakımından denkliğine bakılır ve belli kalıplar kurallar vardır.

c) HECE ÖLÇÜSÜ: Mısralardaki hece sayısının EŞİT olaması lazımdır